هفته پیشرو تحت تأثیر دو تحول کلیدی است: رشد استفاده از یوان چین در مبادلات فرامرزی، بهویژه در معاملات انرژی و کالاهای صنعتی، و تشدید تنشهای تجاری آمریکا و چین با تهدید تعرفههای سنگین (تا ۱۰۰ تا ۱۳۰ درصدی) از سوی دولت آمریکا. این تحولات موازنه ارزی و تجاری جهان را تحت تأثیر قرار دادهاند. گزارشهای اخیر SWIFT نشان میدهد که در اوت ۲۰۲۵، سهم یوان در پرداختهای جهانی افزایش یافته است. با این حال، دلار با حدود ۴۷-۶۰درصد (بسته به شمول پرداختهای داخلی یورو) همچنان غالب است. با این حال، یوان در تجارت غیرغربی (آسیا، آفریقا، خاورمیانه) در حال گسترش است، اما هنوز از دلار پیشی نگرفته است.
تجارت جهانی: مسیرهای تسویه با یوان و روبل در BRICS و معاملات دوجانبه رشد کردهاند، اما دلار همچنان ارز اصلی است.
ارزها: تقاضای روبهرشد یوان در تسویههای منطقهای، فشار محدودی بر دلار وارد کرده است.
بازار سهام: بازارها به نوسانات ارزی حساساند؛ شرکتهای صادرکننده آسیایی از رشد یوان سود میبرند.
بیتکوین: با قیمت حدود ۱۱۲,۰۰۰ دلار، بیتکوین بهعنوان پناهگاه امن از نوسانات ارزی بهره برده است.
ایالات متحده
تجارت: تهدید تعرفههای ۱۰۰ تا ۱۳۰ درصدی بر کالاهای چینی بازارها را متلاطم کرده است. بخشهای الکترونیک، خودرو و خردهفروشی نگران افزایش هزینهها هستند.
بازار سهام: هفتهای پرنوسان، بهویژه در فناوری و نیمههادیها بهدلیل تعرفهها.
بیتکوین و طلا: بیتکوین بهعنوان پوشش ریسک سیاسی و ارزی رشد کرده و طلا در سطوح بالا (حدود ۴۰۰۰ دلار در هر اونس) تثبیت شده است.
تأمین مالی: هزینههای تأمین مالی افزایش یافته و بانکها در اعطای وام محتاطتر شدهاند.
اتحادیه اروپا
تجارت: صادرات صنعتی رشد داشته، اما با تقاضای ضعیف از چین و عدم تعادل تجاری (به دلیل رشد سریع صادرات چین به اروپا) مواجه است.
ارز (یورو): تقویت اندک مقابل دلار، اما تضعیف در برابر یوان.
بازار سهام: هفتهای متعادل؛ بخشهای انرژی و بانکی بهتر از فناوری عمل میکنند.
تأمین مالی: هزینه اوراق قرضه دولتی بهدلیل نرخهای بالا و ریسک بدهی در ایتالیا و فرانسه افزایش یافته است.
هند
تجارت: هند از جایگزینی چین در زنجیره تأمین جهانی بهرهمند شده و صادرات فناوری و دارویی رشد دارد.
ارز (روپیه): تحت فشار و تضعیفشده، با حمایت محدود از سرمایهگذاری خارجی.
بازار سهام: روند صعودی با افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی در تولید الکترونیک.
تأمین مالی: بانکهای دولتی حمایت از پروژههای صنعتی را افزایش دادهاند.
چین
تجارت: صادرات در سپتامبر ۲۰۲۵ رشد ۸.۳٪ داشته، با افزایش قابلتوجه به ASEAN و آفریقا. تسویه با یوان وابستگی به دلار را کاهش داده است.
ارز (یوان): حدود ۵۳٪ از مبادلات فرامرزی چین در نیمه اول ۲۰۲۵ با یوان تسویه شده است. قراردادهای نفتی با روسیه، عربستان و امارات به یوان گسترش یافتهاند.
بازار سهام: جذب سرمایه از آسیا؛ بخش انرژیهای نو و حملونقل در حال رشد است.
تأمین مالی: بانک مرکزی چین احتمالاً نرخ بهره را ثابت نگه میدارد.
روسیه
تجارت: وابستگی به دلار به کمترین سطح رسیده و تسویه با یوان و روبل غالب است.
ارز (روبل): ثبات نسبی با حمایت درآمدهای انرژی و یوان.
بازار مالی: تمرکز بر تجارت با چین، هند و ترکیه
تأمین مالی: بانکهای روسی در پروژههای انرژی فعالاند.
خاورمیانه
ارزها: ریال سعودی و درهم امارات ثابت؛ یوان در معاملات انرژی رشد دارد.
بازار سهام: عملکرد خوب با افزایش قیمت نفت و تجارت با آسیا.
بیتکوین و فینتک: دوبی و بحرین به مراکز کریپتو تبدیل شدهاند.
تأمین مالی: صندوقهای ثروت ملی منابع را به پروژههای مشترک با چین و هند هدایت میکنند.
ایران
در مهرماه ۱۴۰۴، اقتصاد ایران با چالشهای جدی در بخشهای مختلف روبهروست. بر اساس گزارشهای اتاق بازرگانی ایران، شاخص مدیران خرید (PMI) در شهریورماه به ۴۵.۵ رسید که نشاندهنده ادامه رکود اقتصادی برای هجدهمین ماه متوالی است. این وضعیت بهویژه در صنایع انرژیبر مانند فولاد و سیمان مشهود است که به دلیل کمبود برق و گاز، کاهش تولید و تعطیلی واحدها را تجربه کردهاند در حوزه تجارت خارجی، تداوم تحریمها و محدودیتهای مالی بینالمللی، روند رشد صادرات را تحت تأثیر قرار داده است. پیشبینیها نشان میدهد که در صورت ادامه سیاستهای فعلی، اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ با رکود و تورم بالا مواجه خواهد بود. در این شرایط، توجه به سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی، بهبود زیرساختهای انرژی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
جمعبندی و چشمانداز هفته آینده
جهان شاهد رشد نفوذ یوان است، اما دلار همچنان ارز غالب باقی مانده است. تعرفههای آمریکا بر چین رشد جهانی را تهدید میکند. بازارهای سهام پرنوساناند، بیتکوین (~۱۱۲,۰۰۰ دلار) صعودی است و طلا در سطوح بالا تثبیت شده است. برای ایران و منطقه، یوان فرصتی برای کاهش فشارهای دلاری و تحریمهاست.
تهیه شده در مرکز شتاب تبریز- TAC
منابع:
SCIO briefing on China's foreign exchange receipts and payments data for H1 2025 - http://english.scio.gov.cn/pressroom/2025-09/26/content_118099973.html
Yuan Cross-Border Use by Chinese Climbs to Record as Dollar Sags - https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-04-23/yuan-cross-border-use-by-chinese-climbs-to-record-as-dollar-sags
China says plan to boost cross-border financial services will boost yuan usage amid trade tensions | Reuters - https://www.reuters.com/markets/asia/chinas-plan-facilitate-cross-border-financial-services-more-important-amid-2025-04-23/
China Raises Cross-Border Yuan Use Requirement for Major Banks - https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-05-26/china-raises-cross-border-yuan-use-requirement-for-major-banks
China ramps up global yuan push, seizing on retreating dollar | Reuters - https://www.reuters.com/world/china/china-ramps-up-global-yuan-push-seizing-retreating-dollar-2025-04-29/
Why the Russian rouble is outperforming and what it means | Reuters - https://www.reuters.com/business/finance/why-russian-rouble-is-outperforming-what-it-means-2025-07-24/
Russian Ruble - Quote - Chart - Historical Data - News - https://tradingeconomics.com/russia/currency
The Russian ruble is showing notable strength against the Chinese yuan at the start of the trading day - https://news-pravda.com/russia/2025/10/07/1751530.html
China Iran Barter Trade Sanctions and Economic Strategies - https://chinaglobalsouth.com/2025/10/07/china-iran-barter-trade-sanctions/
China Is Supercharging Iran’s Sanctions Evasion Strategy - https://www.fdd.org/analysis/2025/10/10/china-is-supercharging-irans-sanctions-evasion-strategy/
China's Cars for Iran Metals: How Sanctions Revived Barter Trade - https://www.bloomberg.com/news/features/2025-10-06/china-s-cars-for-iran-metals-how-sanctions-revived-barter-trade
Iran’s secret barter-system with China to export oil while avoiding US sanctions - https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2025/10/06/iran-s-secret-bartersystem-with-china-to-export-oil-while-avoiding-us-sanctions
RMB Tracker document centre | Swift - https://www.swift.com/products/renminbi-tracker/document-centre
SWIFT report reveals significant 23% decline in Chinese currency’s global usage - https://tradetreasurypayments.com/posts/swift-report-reveals-significant-23-decline-in-chinese-currencys-global-usage
Most used currencies SWIFT, by month 2019-2025 - https://www.statista.com/statistics/1189498/share-of-global-payments-by-currency/
Trump threatens tech export limits, new 100% tariff on Chinese imports : NPR - https://www.npr.org/2025/10/11/g-s1-93113/trump-threatens-100-tariff-chinese-imports
Trump to hike China tariffs to 130% and impose software export controls next month - https://fortune.com/2025/10/10/trump-china-tariff-trade-war-rare-earths-software-export-controls/
Trump puts extra 100% tariff on China imports, adds export controls on 'critical software' - https://www.cnbc.com/2025/10/10/trump-trade-tariffs-china-software.html
Bitcoin (BTC) Price Prediction 2025 2026 2027 - 2030 - https://changelly.com/blog/bitcoin-price-prediction/
EU trade relations with China - https://policy.trade.ec.europa.eu/eu-trade-relationships-country-and-region/countries-and-regions/china_en
China is also Fighting a Trade War with Europe (and Winning) | Council on Foreign Relations - https://www.cfr.org/blog/china-also-fighting-trade-war-europe-and-winning
Gold - Price - Chart - Historical Data - News - https://tradingeconomics.com/commodity/gold
China's September dollar-denominated exports rise 8.3% y/y, imports up 7.4% | Reuters - https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-september-dollar-denominated-exports-rise-83-yy-imports-up-74-2025-10-13/
China September exports beat expectations, imports rise at fastest pace since April 2024 - https://www.cnbc.com/2025/10/13/china-september-exports-beat-expectations-imports-rise-at-fastest-pace-since-april-2024.html
Trump bet China would face ‘tremendous difficulties’ without U.S. consumers—Beijing just focused on the rest of the world instead | Fortune - https://fortune.com/2025/10/13/trump-china-exports-tremendous-difficulties-trade-tariffs/
USD to INR Forecast October 2025, 2026, 2030 - https://naga.com/en/news-and-analysis/articles/usd-to-inr-forecast
USD to INR Forecast 2025: Will the Rupee Keep Falling? - https://cambridgecurrencies.com/usd-to-inr-forecast-2025-rupee-outlook/